Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), 31 Mart'ta yapılan yerel seçimler sonrası gündeme gelen ve sokak hayvanlarına ötanazi yolunu açan yasa teklifini TBMM Başkanlığı’na sundu.
17 maddelik teklifle belediyelere; kuduz, bulaşıcı hastalık veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olan hayvanlara ötanazi yapılması, yani öldürülmesi yetkisi veriliyor.
Ancak sahipsiz hayvan popülasyonunun kamu güvenliği açısından tehdit oluşturması halinde sağlıklı hayvanlara da ötanazi yapılmasının yolu açılıyor.
AKP, Hayvanları Koruma Kanunu’nda değişiklik öngören yasa teklifini, dün muhalefet partilerine iletmişti.
Teklif dün de TBMM Başkanlığı’na sundu.
AKP Grup Başkanvekili Abdullah Güler, düzenlediği basın toplantısıyla yasa teklifi hakkında bilgi verdi.
Son 20 yılda 2,5 milyona yakın sahipsiz köpeğin kısırlaştırıldığını, 550 bininin de sahiplendirildiğini belirten Güler, sokak hayvanlarının barınaklara alınması, sahiplendirilmesi, kısırlaştırılması konusunda belediyelerin aldığı önlemlerin yetersiz olduğunu ve kuduz riskli vakaların arttığını savundu.
Bakan Güler, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın desteğiyle sokak köpeklerinin barınaklara alınarak kaliteli yaşam alanı oluşturulmasının ve sahiplendirilmesinin teşvik edilmesi gerektiğini vurguladı.
Güler, barınaklara ameliyathane kurulacağını açıkladı.
Belediyelere yetki ve yaptırım
Güler, yapılan değişiklikle sokak hayvanlarıyla ilgili yetkilerin belediyelere bırakıldığını belirterek, “Bakım, beslenme noktasında iyi örnekleri olan belediyeler olduğu gibi kanunun açık emrine rağmen maalesef bütçeyi kullanmayan, yeterli çalışma yapmayan mahalli idarelerimiz var. Bu uygulamayı yapmayanlara 6 aydan 2 yıla kadar hapis yaptırımı öngörüyoruz” dedi.
Yasa teklifinde yer alan önemli düzenlemeler şöyle:
- Hayvanları Koruma Yasası’ndaki “öldürülme” ifadesi, “hayvanların ötanazisi” şeklinde değiştiriliyor.
- Bakımevine alınan hayvanlardan saldırgan olan, bulaşıcı veya tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olan hayvanlara yerel yönetimlerce ötanazi yapılacak.
- Ancak sahipsiz hayvan popülasyonunun, kamu güvenliği açısından tehlike oluşturması veya hayvandan hayvana ya da hayvandan insana bulaşan hastalıkların görülmesine, su kaynaklarının, yaban hayatının ve biyolojik çeşitliliğin zarara uğramamasına sebebiyet vermesi halinde belediyeler, ötanazi yapabilecek.
- Hayvanları Koruma Yasası’nda yer alan, “tıbbi gerekçeler hariç hayvanlara ya da onların ana karnındaki yavrularına veya havyar üretimi hariç, yumurtalarına zarar verebilecek suni müdahaleler yapma, yabancı madde verme” yasağı da kaldırılıyor. Böylece, hayvan popülasyonunu azaltmak için sağlıklı hayvanlara da “ötanazi” yapılmasının yolu açılıyor
- Mevcut yasadaki “yakala-kısırlaştır-sal” yöntemi terk edilerek “yakala-kısırlaştır-tut-sahiplendir” metoduna geçiliyor.
- Bakımevlerine alınan hayvanlar, Tarım ve Orman Bakanlığı veri sistemine kaydedilecek, rehabilite edilenler, sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevlerinde barındırılacak.
- Sahipli hayvanını sokağa terk edenlere yönelik idari para cezaları artırılırken, bakımevlerindeki hayvanları başka bir yere bırakan belediyelere de yaptırım uygulanacak. Bu çerçevede hayvanını sokağa terk edenlere 60 bin lira, barındırılan hayvanı sokağa terk eden belediyelere de hayvan başına 50 bin lira idari para cezası verilecek.
- Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu 25 bini aşan belediyeler, sahipsiz veya güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve sahiplendirilinceye kadar bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması amacıyla hayvan bakımevleri kuracak. Belirtilen hayvanlar, ilgili belediyeler tarafından hayvan bakımevine götürülecek. Hayvan bakımevi kurma zorunluluğu olmayan belediyeler ile il özel idareleri, sorumluluk alanındaki bu hayvanları en yakın hayvan bakımevine götürecek.
- Sokak köpekleri için gerekli kaynağı ayırmayan belediye başkanı ve meclis üyeleri ile hayvanlar için ayrılan kaynağı başka amaçlarla kullanan belediye başkanı ve belediye yetkililerine 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verilecek. Söz konusu belediyeler 31 Aralık 2028'e kadar belirtilen hayvan bakımevlerini kurmakla ve mevcut bakımevlerinin koşullarını iyileştirmekle yükümlü olacak.
Belediyeler bütçeden kaynak ayıracak
Yasa teklifi uyarınca belediyeler, 31 Aralık 2028'e kadar hayvan bakımevleri kurmak, rehabilitasyon işlemlerini gerçekleştirmek ve sahipsiz hayvanlara sahiplendirilinceye kadar bakmak için kesinleşmiş en son bütçe gelirlerinin binde 5'i oranında kaynak ayıracak. Bu oran, büyükşehir belediyelerinde binde 3 olarak uygulanacak. Ayrılan ödenekler başka bir amaç için kullanılamayacak.
Kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31 Aralık 2025'e kadar dijital kimliklendirme yöntemleriyle kayıt altına aldırmak zorunda olacak.
Yasa teklifinin önümüzdeki hafta önce TBMM Çevre Komisyonu'nda görüşülmesi bekleniyor.
