Kurdaki yükseliş nedeniyle ilaca ulaşımda sıkıntı yaşanması yeni bir durum değil. Türkiye'de özellikle son yıllarda her 3-4 ayda bir bu sorun baş gösteriyor. Bazı ilaçların piyasada bulunurluğu güçleşiyor ve hastaların yaşadığı zorluklar artıyor.
Güncel kur, devletin belirlediği fiyatlandırmanın yaklaşık 2,5 katı
Sağlık Bakanlığı 2023 ilaç fiyatlandırmasına göre 1 euro karşılığı 10,76 Türk lirası (TL) olarak belirledi ancak güncel kur 25 lira seviyesinde. Bu durum, ithalatçı firmalar ve üreticilerde zam beklentisine yol açıyor.
Yurtdışından hammadde ve yardımcı madde getirilmesi konusunda da sıkıntılar artıyor.
İstanbul Eczacı Odası Başkanı Şeker Pınar Özcan ve Ankara Eczacı Odası Başkanı Taner Ercanlı, konuyu Independent Türkçe'denLale Elmacıoğlu'na değerlendirdi. Özcan ve Ercanlı, harekete geçilmezse yeni bir ilaç krizinin daha yaşanacağı uyarısını yaptı.
"İlaç fiyatlandırmasında kur endeksli sistemden çıkılmalı"
İstanbul Eczacı Odası Başkanı Şeker Pınar Özcan'a göre öncelikle ilaç fiyatlandırma sistemi değiştirilmeli. Dövizdeki hızlı yükselişin neden olduğu maliyet artışı gerekçesiyle firmaların ilaç getirmemeye ya da üretmemeye başladığını aktaran Özcan, yaşananların piyasaya ilaç bulamama sorunu şeklinde yansıdığını aktardı.
Özcan sözlerini, "Firmalar istediği fiyatı alana kadar piyasalarda ilaç yokluğu yaşatarak, bunu baskı unsuru olarak kullanıyor. Eczacı, devlet ve en önemlisi de hastaların mağdur edilmemesi için kur endeksli sistemden çıkılmalı. Önlem alınmazsa, olası bir ilaç krizinden bahsetmek doğru olacak" diyerek sürdürdü.
Yerli üretimin durumuna ilişkin olarak ise Pınar Özcan, bunun artması için de yine kur hesaplamasından çıkılması gerektiğini ileri sürerek ekledi:
"Yerli üretim için hammadde bazında üretim sağlanmalı. Oran çok artırılmalı ki kendi hammaddemizi ve ilacımızı üretelim."
"Mevcut ilaç kararnamesi baştan yazılmalı"
Ankara Eczacı Odası Başkanı Taner Ercanlı da benzer noktalara değindi.
Temel sorunlardan birinin kura dayalı sistem olduğunu ileri süren Ercanlı'ya göre mevcut ilaç kararnamesinin baştan yazılması şart.
Euro kuru 25 liraya yükselmişken devletin ithalat için yalnızca 10,76 lira ödemesinin firmalar tarafından "tolere edilemez" hale geldiğini dile getiren Taner Ercanlı, mevcut sistemde döviz kuru ayarlamasının senede 3-4 kez yapılması gerektiğini öne sürdü. Ercanlı, "Kutu bazında yüzde 12-13 ilaç ithalatı var ama TL bazında yüzde 50'nin üzerinde. Dolayısıyla kurdaki hareketlenme yokluk oranlarını hızlı şekilde artırıyor. Yurtdışı firmaları, birer ticari işletme sonuçta ve ihtiyaca göre ithalat yapıyorlar. İthalat kısıldığında yurda gelen ilaç azalıyor ve ilaç yokluğu ortaya çıkıyor. Örneğin 10 bin kutu ilaca ihtiyaç varken 5 bin gelince, 5 bin hasta ilaçsız kalmış oluyor" ifadelerini kullandı.
