Ekonominin öyküsü
Zor yılları bir türlü geride bırakamadık. Ekonomi dünyasının aktörleri, krizden çıkış yolu bulamayınca işlerini terk ediyor ya da borçlanma artınca takibe ve de hacizlere uğruyor.
Mesela esnaf kesimi...
Esnaf, en yaygın örgütlenmeye sahip topluluk. Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) çatısı altında örgütlü. Hem de öylesine ki, derdini iktidarlara ve bugün de saraya rahatça anlatabilecek diyaloğa sahip. Ancak, bu diyalog bile makus talihini değiştiremiyor.
Bunu, TESK'in verileri söylüyor...
O veriler, geçen yıl 114 bin 977 esnafın kepenk indirdiğini gösteriyor. Öyle ki, KOBİ’lerdeki batık kredi miktarı da bir yılda yüze 50 artmış.
Tablo ne kadar ürkütücü değil mi ?
İflas bayrağını çeken esnaf sayısı, son 9 yılın en yüksek rakamına erişmiş.
Bu batışın nedenini fazlaca rakama boğmadan anlatmaya çalışırsak ortaya çok rencide edici bir tablo çıkıyor. Durumu, TESK Başkanı Bendevi Palandöken özetliyor.
Diyor ki;
"İşyeri kapanışları, bir önceki yıla göre geçen yıl yüzde 8.2 arttı. Geçen yıl işyeri açılışının en fazla olduğu iller 27 bin 761 ile İstanbul, 15 bin 253 ile İzmir, 13 bin 643 ile Ankara, 12 bin 130 ile Antalya ve 9 bin 634 ile Bursa oldu. En az olduğu il ise 126 ile Ardahan olarak gerçekleşti.
Öte yandan İşyeri kapanışının en fazla olduğu iller sıralamasında 9 bin 414 ile İstanbul, ilk sırada. Sonra 7 bin 187 ile İzmir, 5 bin 851 ile Antalya ve 4 bin 897 ile Mersin geliyor. En az işyeri kapanışı ise 95 ile Kilis'te oldu.”
Tabi, esnaf açısından sorunlar sadece işyeri açılış ve kapanış rakamlarıyla özetlenemez...
Bir de, sicil terki yapan esnaf ve borç takibinde olan Küçük ve orta ölçekli işletmeler (KOBİ) var.
Esnaflar, aşamadıkları ekonomik krize boyun eğerek ya sicil ya da meslek terki yapıyor.
Sicil terkini yapanlar çoğunlukta elbet. Ama, faaliyet alanında değişikliğe gidenler de geçen yıl 173 bine çıktı. Oysa, bu sayı bir önceki yıl 122 bin civarındaydı.
Gelelim KOBİ'lerin kredi burcundaki yüksek artışlara...
Batık KOBİ kredisi miktarı 2018 Kasım'ı ile 2019 Kasım'ı arasında yüzde 50’lik artış gösterdi. Ve, 60 milyar 382 milyon TL’ye çıktı.
Bir de takipteki KOBİ sayısı var tabi ki. O sayı da, anılan surede 337 bin 210’a yükseldi.
Kasım 2018’de KOBİ’lerin kullandığı kredi, yaklaşık 621 milyar TL civarındayken 2019’un aynı döneminde bu miktar 609 milyar TL’ye geriledi.
Başka bir veri de Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı'na (TEPAV) ait. Buna göre de, Eylül 2018’deki işyeri sayısı bir yılda azaldı. Türkiye genelinde bir yılda iş yeri sayısı 24 bin (yüzde 1.3) düştü. Oransal değişime bakıldığında iş yeri sayısı en hızlı azalan il yüzde 7.3 azalışla Kırşehir oldu. Kırşehir’i, Bitlis, Erzincan, Bartın, Ardahan ve Kırıkkale takip ettti. Eylül 2019 verilerine göre küçük ve orta büyüklükteki işletme (KOBİ) sayısı 1 yılda 24 bin azalarak 1 milyon 857 bin oldu.
Tüm bu rakamlardan sonra siz ne düşünürsünüz bilemiyorum. Ama, esnafı ve KOBİ'leri canlanma gösteremeyen bir ülkede ekonominin ayağa kalkması ve refah düzeyinin artması olası değildir.
Kim ne derse desin...