Her gün dünyada yüz milyonlarca kişi tarafından kullanılan Aspirin’i kimyager Felix Hoffmann’ın 1897’deki keşfine borçluyuz. Söğüt ağacından elde edilen ve jenerik olarak yüzlerce farklı ilaç firması tarafından üretilen Aspirin’in düzenli kullanım durumunda ciddi hastalık risklerini engellediğine inanılıyordu. Ta ki son dönemdeki araştırmalar bunun aksini gösterene kadar...
Aspirin kanı incelterek yaşlılara inme riskini azaltmak amacıyla 75 ila 100 miligram arasında yani düşük dozda reçete ediliyor. Ancak New Scientist’in dikkat çektiği son araştırmaya göre bu türden bir kullanım daha önce hiçbir inme sorunu olmayan yaşlılarda hem herhangi bir koruma sağlamıyor hem de tehlikeli bir beyin kanaması riskini artırabiliyor. Araştırmaya liderlik eden Melbourne’deki Monash Üniversitesi’nden John McNeil’a göre çalışma, “İhtiyacı olmayan insanlara Aspirin yazmanın harika bir fikir olmadığına dair yeni bir kanıt.”
5 yıl süreyle 19 bin kişi izlendi
İnsanlar yaşlandıkça, beyne kan akışını bloke edebilecek kan pıhtıları geliştirme olasılıkları artar ve bu durum inme olarak bilinir. McNeil ve ekibi, ortalama 5 yıl boyunca 19 bin 114 kişide inme ve beyin kanamalarının sıklığını inceledi. Katılımcılardan 17 bin 725’i en az 70 yaşındaydı ve Avustralya’da yaşıyordu, çoğunlukla beyaz kişilerdi. Geri kalan 1.389 katılımcı, ABD’de yaşayan 65 yaş ve üstü Hispanik veya Afrika kökenli yetişkinlerdi. Katılımcıların hiçbirinin çalışmanın başlangıcında inme veya diğer kardiyovasküler hastalık geçmişi yoktu. Yaklaşık yarısı düşük doz Aspirin alırken diğer yarısı plasebo (boş) hap aldı.
Düşük doz Aspirin alanlardan yüzde 1.5’i deney süresinde inme geçirdi, plasebo grubundakilerde ise bu oran yüzde 1.7 oldu. Her deneğin çalışmada ne kadar süre yer aldığı dikkate alındığında, araştırmacılar Aspirin’in inme riskini azaltmadığını buldu. Katılımcılar yaş, cinsiyet ve ırk veya etnik kökenlerine göre kategorilere ayrıldığında da bu sonuç değişmedi. Yan etkiler incelendiğinde ise Aspirin kullanan katılımcıların yüzde 1.1’i beyin kanaması yaşarken plasebo alanlarda ise bu oran sadece yüzde 0.8 oldu. Bu küçük bir fark gibi görünse de uzmanlara göre bu durum istatistiksel anlamda değerli bir sonuç.
Soru işareti yaratan diğer araştırmalar
- ABD’de Georgia Üniversitesi tarafından yapılan araştırmaya göre daha önce felç ya da kalp krizi geçirmediyseniz günlük bebek aspirini kullanımı kalp krizi veya kolon kanseri riskini azaltmakta faydadan çok zarar getiriyor.
- ABD’de Preventive Services Task Force isimli merkeze göre 60 yaş üzerindekiler kalp hastalıklarına karşı korunmak için aspirin kullanmamalı. Aspirin, düzenli kullanımda iç kanama riskini artırıyor.
- Avrupa Kardiyoloji Topluluğu tarafından 31 bin kişi üzerinde yapılan çalışmada sigara kullanan, obezite, tansiyon, kolesterol, diyabet ve kalp sorunları olan kişilerde aspirin kullanımının kalp hastalığı riskini yüzde 26 artırdığı belirlendi.
- Çinli uzmanlar tarafından 156 bin 570 kişiyle ağrı kesiciler üzerinde yapılan araştırmada aspirin ve ibuprofenin de içinde bulunduğu ağrı kesicilerin karaciğer sağlığı için tehdit oluşturabileceği belirlendi.
- Yine Çin’de yapılan bir başka araştırma düzenli düşük doz aspirin kullanımının kansere yakalanma riskini yüzde 19 artırdığını gösterdi.
- Neurology dergisinde yayınlanan son makaleye göre düşük doz aspirin beyne beklenen faydayı sağlamıyor. 19 bin 114 kişi üzerinde yapılan çalışmada düzenli aspirin kullanan 70 yaş ve üstü kişilerin bunama riskinin azalmadığı görüldü.
- ABD’de Chicago Rush Üniversitesi 12 yıllık araştırma sonucunda 70 yaş ve üzeri kişilerde aspirin kullanımının sağlıklı yaşlanma sürecine katkı sağlamadığını belirledi.
