Erdoğan'ın adaylığı, MHP lideri Devlet Bahçeli'nin 5 Kasım’daki grup toplantısında yaptığı açıklamadan bu yana ara ara gündeme geliyor.
11 Ocak'ta AKP'nin Şanlıurfa'daki il kongresi etkinliğinde Erdoğan'ın sahnede sanatçı İbrahim Tatlıses'in "Önümüzdeki dönem aday mısınız?" sorusuna yanıtıyla bu konu yeniden tartışılmaya başlandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan bu soruya, "Sen varsan, varım" yanıtını verdi.
13 Ocak'taki Kabine toplantısı ardından açıklamalarda bulunan AKP Sözcücü Ömer Çelik de bir soru üzerine, ""Formüle bakarız, siyasette bir yıl çok kısa, bir dakika çok uzundur. Onu konuşuruz, önemli olan milletimizin istemesidir" dedi.
Erdoğan hangi koşullarda aday olabilir?
2018’de yürürlüğe giren cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine ilişkin anayasa hükümleri, bir kişinin en fazla iki kez cumhurbaşkanı seçilebileceğini hükme bağlıyor.
Erdoğan’ın yeniden adaylığı için birinci yol, anayasanın 101. maddesindeki “iki dönem kuralı”nın kaldırılması.
Ancak AKP ve MHP’nin şu andaki sandalye sayısı anayasa değişikliği için yeterli değil.
Anayasa değişikliğinin referandum koşullu kabulü için 360, doğrudan kabulü için de en az 400 milletvekilinin kabul oyu kullanması gerekiyor.
Cumhur İttifakı’nda yer alan AKP, MHP, DSP ve HÜDA-PAR’ın milletvekili sayısı, AKP’li TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş’un oy hakkı olmadığı dikkate alındığında 321’de kalıyor.
Mevcut tabloda, muhalefet partilerinin Erdoğan’a yeniden adaylık yolunu açacak bir değişikliğe destek vermesi beklenmiyor.
Erken seçim seçeneği
Erdoğan’ın yeniden adaylığı için ikinci yol ise anayasa değişikliğine göre daha kolay ve olanaklı görülen “erken seçim”.
Anayasa'nın "TBMM ve cumhurbaşkanı seçiminin yenilenmesi"ne ilişkin 116. Maddesi, “Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde" iki dönemini tamamlayan cumhurbaşkanına üçüncü kez adaylık yolunu açıyor.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in, Erdoğan’a yaptığı “Erken seçim için son tarih Kasım 2025” çağrısının altında da bu yatıyor.
CHP, 2028 seçimlerine birkaç ay kala yapılacak bir seçimin Erdoğan’ın “siyasi ömrünü uzatmak” anlamına geleceğini savunarak, erken seçimin 1,5 yıl içinde yapılması gerektiğini ifade ediyor.
Özgür Özel 12 Ocak'ta İzmir'de yaptığı bir konuşmada, Erdoğan'ın yeniden adaylığı ve erken seçim konusunda şunları söyledi:
"Cumhurbaşkanı yeniden aday olmak istiyorsa bunun bir yolu var. Meclis'te 360 milletvekilinin seçimlerin yenilenmesi kararını alması lazım. Eğer varsa, biz varız."
"İsterlerse bu hafta seçim kararını hemen alabiliriz" diyen Özel, "Yok biraz zamana ihtiyacı varsa zaten 2025'in ekim sonu, kasım başını işaret etmiştik kendisine. Eğer aday olmak istiyorsa tarih, o tarih" diye devam etti ve ekledi:
"Biz dünden razıyız, bugünden hazırız. Devir teslim için sabırsızlanıyoruz. Gelsin ve aday olsun. 'Aday olacağım' deyip sanki yeniden seçilme gücü varmış gibi gösterip, sonra da kaçak oynamasın, kaçak dövüşmesin. Hemen grubuna talimat versin. Kararı bu hafta alalım."
CHP’nin erken seçim çağrısıyla ilgili parlamentodaki muhalefet partileri arasında henüz ortak bir görüş yok.
