Kocaeli Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Öğretim Üyesi Aziz Çelik, Türkiye'nin en büyük toplu sözleşmesi niteliğinde olan kamu görevlilerini kapsayan toplu sözleşme görüşmelerinin rica-minnet sendikacılığı ile yapıldığını belirterek, "Görünen köy kılavuz istemez. Kamu görevlileri toplu pazarlığı da malumun ilanı olacak ve hükümetin istediği şekilde sonuçlanacak" dedi.
Prof. Dr. Aziz Çelik, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, ubgün başlayacak toplu sözleşme görüşmelerini değerlendirdi. 3,7 milyondan fazla kamu görevlisi (memur) ve 2,5 milyonu memur emeklisi olmak üzere yaklaşık 6 milyondan fazla kişiyi ve onların ailelerini ilgilendiren 7. Dönem toplu pazarlığının bugün başlayacağına işaret eden Çelik, bu sözleşmenin kapsam açısından Türkiye’nin en büyük toplu sözleşmesi niteliğinde olduğunu ve milyonlarca çalışanın, emeklinin yaşam koşulları ile gelir ve bölüşüm ilişkileri üzerinde çok büyük etkisisi olduğunu kaydetti.
Türkiye’de kamu görevlileri toplu pazarlığının uzun bir süredir, emeğin gücü ortaya konmadan, örgütlü sendikal güç kullanılmadan rica-minnet sendikacılığı ile yapıldığına işaret eden Çelik, şunları kaydetti:
4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’na göre toplu sözleşme sadece en çok üyesi olan memur konfederasyonunun başkanı tarafından tek başına imzalanabiliyor. Tek yetkili Memur-Sen başkanı! İsterse imzalar, her şey ona kalmış! Çoğunluk karar sürecinde yok! 6 milyondan fazla memur ve emeklisi adına görüşmelere üç kamu görevlisi konfederasyonu (Memur-Sen, Kamu-Sen ve KESK) katılıyor. Ancak bütün yetkiler en çok üyeye sahip Memur-Sen’de hatta onun genel başkanında. En çok üyeye sahip konfederasyon başkanı (şu anda Memur-Sen) “evet” derse pazarlık bitiyor. Diğer konfederasyonların masada varlığı sembolik, imza ve Hakem Kuruluna başvurma yetkileri yok. Bu ne demek 1 milyon üyeye sahip Memur-Sen başkanı 6 milyondan fazla memur ve emeklisinin kaderini belirliyor.
Memur-Sen'in temsil sorunu
İşçi sendikaları sadece kendi üyeleri için toplu iş sözleşmesi imzalarken, memur sendikalarına bu hak tanınmadı. Herkes Memur-Sen’in imzaladığı sözleşmeye mahkûm. 2 milyon 130 bin sendikalı memur var. Bunlardan 1 milyon 35 bini Memur-Sen üyesi. Memur-Sen bırakın 3,7 milyon memuru, sendikalı memurların çoğunluğunu bile temsil etmiyor. Buna rağmen son sözü Memur-Sen başkanı söylüyor. Tam anlamıyla korporatif bir sistem. Hükümet temsilcisi ile “en çok üyesi olması sağlanan” konfederasyon (Memur-Sen) başkanı son sözü söylüyor. Memur-Sen sendikadan ziyade bir korporasyon işlevi görüyor.
Yıllık İzinde Toplu Pazarlık
Gelelim yaptırım gücüne. Velev ki en çok üyesi plan konfederasyon başkanı hükümet teklifine “evet” demedi. Bu durumda uyuşmazlık bir zorunlu tahkim mekanizması olan Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna (KGHK) gidiyor. KGHK ise çoğunluğu hükümet tarafından atanan üyelerden oluşan taraflı bir organ. Oradan da hükümetin istediğine yakın bir sonuç çıkması neredeyse kesin. Bununla da bitmiyor. Memur toplu pazarlığı bilinçli olarak ağustos ayına denk getirildi ve bir ay ile sınırlandırıldı. Bunun 20 günü pazarlığa on günü ise KGHK’ye ayrılmış durumda. Oysa işçilerin toplu pazarlığı aylarca sürebiliyor. Başta öğretmenler olmak üzere kamu görevlilerinin büyük çoğunluğunun tatilde olduğu bir ayda toplu pazarlığı zorunlu hale getirmek ne büyük kurnazlık, nasıl bir deha! Velev ki sendikalar eylem yapacak olsa memurların çoğu yıllık izinde!
Bütün yollar Roma'ya çıkıyor
Görüldüğü gibi memur toplu pazarlığında bütün yollar Roma’ya çıkıyor. Tam anlamıyla grevsiz ve eylemsiz otoriter korporatif bir toplu pazarlık rejimi bir oya gibi örülmüş. Kamu görevlilerin ekonomik ve sosyal hakları için sendika kararıyla iş bırakılması ve greve gidilmesi Anayasa Mahkemesi kararıyla bir hak olarak tescil edildi. Kamu görevlileri iş de bırakabilir, greve de gidebilir toplu eylem de yapabilir. Hukuksal bir engel yok. Yeter ki zihinlerde engeller olmasın. “Mış” gibi yaparak, basın toplantılarıyla geçiştirerek sonuç almak mümkün değil.
Görünen köy kılavuz istemez. Kamu görevlileri toplu pazarlığı da malumun ilanı olacak ve hükümetin istediği şekilde sonuçlanacak.
